Choroba Hashimoto to przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. Wiemy, że odpowiednie żywienie może mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy poprzez zmniejszenie ryzyka niedoborów pokarmowych, które dosyć często występują u osób borykających się z Hashimoto. W związku z tym, że jest to choroba z grupy autoimmunologicznych zastosowanie diety przeciwzapalnej, bogatej w antyoksydanty również może mieć bardzo pozytywny wpływ na funkcjonowanie tarczycy. Dodatkowo odpowiednia dieta może przynieść korzyści w postaci poprawy samopoczucia, redukcji masy ciała lub jej utrzymaniu.
Jeśli już wiemy dlaczego odpowiednia dieta jest ważna to przejdźmy do analizy poszczególnych aspektów związanych z żywieniem w chorobie Hashimoto.
Dieta osób z chorobą Hashimoto nie powinna być restrykcyjna, niskotłuszczowa i eliminacyjna bez podstawy do tego. Żywienie powinno opierać się na nieprzetworzonych produktach, obfitujących w produkty pełnoziarniste, warzywa i owoce, nie zapominając o odpowiedniej podaży białka. Dieta ta powinna być przeciwzapalna, o niskim indeksie glikemicznym, z odpowiednią podażą makro- i mikroskładników. Ograniczeniu (nie całkowitej eliminacji) podlegają produkty zawierające związki wolotwórcze i produkty wchodzące w interakcję z lekami na tarczycę.
Jest substratem do produkcji hormonów tarczycowych. Odpowiednia podaż białka w ciągu dnia może poprawiać podstawową przemianę materii, zwiększać nasycenie po posiłku jak i stanowić prewencję w wypadaniu włosów. W swoim żywieniu należy uwzględnić zarówno białko pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego.
Przede wszystkim jak u każdej osoby rekomendujemy ograniczenie podaży kwasów tłuszczowych nasyconych i trans. Kwasy te znajdują się w tłustym nabiele, tłustych częściach mięsa, niektórych słodyczach, słonych przekąskach, przetworach mięsnych itp. W diecie osoby chorującej na Hashimoto powinny znaleźć się produkty będące bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych - odpowiednie oleje, nasiona oraz orzechy.
Węglowodany stanowią podstawę żywienia i nie ma potrzeby ich eliminacji. Warto jednak, aby były one pełnoziarniste, o niskim indeksie i ładunku glikemicznym, bogate w błonnik.
Osoby chorujące na tę chorobę są narażone na niedobór takich składników jak: witamina B1, jod, selen, cynk oraz żelazo. Warto zadbać o to, aby dieta była różnorodna, co zmniejszy ryzyko niedoborów. Najpierw warto zadbać o odpowiednie żywienie, a dopiero później jeśli to nie pomoże można pomyśleć o celowanej suplementacji.
Eliminacja glutenu z żywienia osób borykających się z tą chorobą nie jest złotym standardem. Staramy się nie wprowadzać diet eliminacyjnych bez podstawy do tego. Brak dowodów, że dieta bez glutenu u osób z Hashimoto i bez celiakii będzie wykazywała korzystny wpływ. Jednakże osoby chorujące na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy należą do grupy osób narażonych na rozwój celiakii. U chorujących przyjmujących dawkę leku powyżej 125 mg/d warto rozważyć badanie w kierunku celiakii.
Podobnie jak z glutenem, rutynowa eliminacja nabiału nie jest rekomendowana. Można włączyć dla urozmaicenie produkty pochodzenia roślinnego (wegańskie), ale nie muszą one stanowić podstawy diety. Jeśli współwystępuje nietolerancja laktozy to mleko warto zastąpić napojami roślinnymi i dodatkowo włączyć do swojego żywienia produkty mleczne fermentowane, które naturalnie zawierają niewielkie ilości laktozy.
Substancje te wiążą się z jodem zaburzając jego wbudowanie do cząsteczki hormonu. Dzięki obróbce termicznej inaktywuje się ok 30% związków wolotwórczych. Nie ma potrzeby całkowitej eliminacji tych produktów, lecz ograniczenie ich podaży.
Produkty zawierające związki wolotwórcze:
• Warzywa kapustne
• Warzywa krzyżowe - brokuł, kalafior, rzepa, rzodkiewka, kalarepa, brukselka, jarmuż
• Rośliny strączkowe – głównie soja
• Orzeszki ziemne
• Gorczyca
Gotowanie tych składników powinno odbywać się bez przykrycia, dzięki czemu zmniejsza się zawartość tych substancji.
Zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna – minimum 3 x 30 minut na tydzień, a optymalnie 7 x 60 minut na tydzień. Korzyści płynące z regularnej aktywności fizycznej to: poprawa redukcji masy ciała, lepsze samopoczucie, zmniejszenie ryzyka kardiometabolicznego oraz ograniczenie ubytku masy kostnej.
Jeśli nie masz możliwości włączenia regularnej aktywności fizycznej to popraw swój NEAT (pozatrenignowa aktywność fizyczna). Możesz to zrobić poprzez zwiększenie ilości kroków w ciągu dnia, rezygnacji z korzystania z windy na rzecz schodów, rezygnacji z jeżdżenia samochodem na rzecz jazdy rowerem, zaparkowanie samochodu w dalszej odległości czy poprzez włączenie spacerów przed/po pracy lub na weekend.
Podsumowanie – co chcemy uzyskać poprzez odpowiednie żywienie?
• Chcemy opóźnić proces zapalny choroby Hashimoto
• Zmniejszyć ryzyko chorób współistniejących
• Poprawę samopoczucia
• Odpowiednie odżywienie organizmu w składniki odżywcze
• Poprawę wchłaniania leku poprzez unikanie interakcji z żywnością
• Uzyskanie prawidłowej masy ciała
• Dopasowanie żywienia do nietolerancji pokarmowych lub chorób przewlekłych